Miyerkules, Marso 11, 2015

TALASALITAAN

LOCKOUT – isa itong paraang ginagamit ng tagapamahala kapag inaakala nila na hindi makatarungan ang hinihiling ng manggagawa.
WELGA – pansamantalang paghinto sa trabaho ng nakararaming manggagawa sa kompanya bunga ng isang alitang industriyal.
                - hindi pagkakasundo sa mapayapang paraan.
COLLECTIVE BARGAINING – paraang ginagamit ng mga manggagawa upang matamo ang kanilang kailangan.
HOARDING – pagtatagong produkto upang sa gayon tataas ang presyo nito dahil sa kakapusan at saka nila ilalabas ang kanilang produkto.
R.A. BLG. 7610 – SPECIAL PROTECTION OF CHILDREN AGAINST CHILD ABUSE AND EXPLOITATION AND DISCRIMINATION
R.A. BLG. 877 – RENT CONTROL LAW, batas na pumipigil sa pagtaas ng upa sa lupa.
PRICE CONTROL – ang kalakalan ang nagtatakda ng presyo ayon sa kalagayan ng demand at suplay ng produkto.
SABOTAHE - palihim na pagkalap ng impormasyon.
                       - pagsira sa mga produkto.
KOOPERATIBA – binubuo ng mga kasapi na kabahagi sa puhunan at tubo.
KORPORASYONG MULTINASYONAL – korporasyong tinatag ng maunlad na bansa na may mga sangay sa iba’t-ibang bansa.
KARTEL – isang pormal na kasunduan ang kartel sa pagitan ng mga bahay-kalakal na itakda ang presyo o dami ng produksyon.
PAMANAHON – ang trabaho kapag kinuha ang isang tao na magsilbi sa particular na panahon.
KONTRAKTWAL – magwawakas ang trabaho kapag tapos na ang proyekto.
PALAGIAN – ang trabaho kapag nabuo ang namamasukan ng anim na buwan na paglilingkod nang buong husay.
PANSAMANTALA – ang unang anim na buwan ng pamamasukan ng isang kawani.
BOYKOT - pagtanggi ng pangkat na pangnegosyo o panglipunan na makipagkasundo sa isang indibidwal, samahan upang magpakita ng pagsang-ayon o pilitin ang pagtanggap ng kagustuhan o pangangailangan.
PIKET - paraan ng paghihikayat sa ibang manggagawa na sumali sa welga.
MEDIATION - boluntaryong paraan kung saan ang isang tagapamagitan ang siyang tutulong sa bawat panig upang magkaroon ng pagkakaayos.
RECESSION - pagbaba ng quality real GDP sa pinaikling panahon.
ECONOMIC FLACTUATION - isang siklo ng paglaki at pagliit ng produksyon ng panloob na ekonomiya ng isang bansa.
EXPANSION - paglaki ng produksyon ng pambansang ekonomiya.
BOOM PERIOD - ito ang tawag sa panahon ng expansion.
DEPRESSION - ang mahabang panahon ng pagbaba ng quarterly real GDP.
RECOVERY - ito ang muling pagsigla ng ekonomiya mula sa depression.
INFLATION - pangkalahatang pagtaas ng presyo ng bilihin.
PRODUCER PRICE INDEX - tumutukoy sa pagbabago ng presyo ng sektor ng produksyon.
BUST PERIOD - tawag sa panahon kung kailan nakararanas ng contraction ang pambansang ekonomiya.
BUWIS - tax na maaaring ipataw ng pamahalaan ang ari-arian , tubo, kalakal, serbisyo at iba pa.
EXPANSIONARY FISCAL POLICY - mapataas ang output.
CONTRACTIONARY FISCAL POLICY - pabagalin ang pagsulong ng ekonomiya sa pamamagitan ng pagbabawas sa gastusin ng pamahalaan at pagpapataas ng singil ng buwis.
SIN TAX - masasamang idinudulot ng mga produktong ito sa kalusugan ng tao.
BUDGET DEFICIT - nagreresulta ng mababang kita kaysa gastusin.
PISKAL - ginagamit upang mapatatag ang pambansang ekonomiya.



ANG ENTREPRENYUR

ENTREPRENYUR – ang salitang entreprenyur ay hango sa salitang French na entreprende na nangangahulugang “isagawa.”

                                    - ang isang entreprenyur ay isang indibidwal na nagsasaayos, nangangasiwa at nakikipagsapalaran sa isang negosyo.

ENTREPRENEURSHIP – tumutukoy sa kakayahan ng isang indibidwal na mabatid ang mga kalakal at serbisyo na kailangan ng tao at maihatid ang mga ito sa tamang panahon, tamang lugar, at tamang madla at maibenta sa tamang halaga.

                                            - dapat magtaglay ang isang naghahangad na magkaroon ng entrepreneurship ng motibasyon, kaalaman sa negosyo, at marketing skills upang ang produkto ay maging mahusay at ang magandang ideya ay maisagawa.


MGA ORGANISASYON SA NEGOSYO

NEGOSYO – tumutukoy sa anumang gawain na pang-ekonomiya na may layuning kumita o tumubo.
  • PARTNERSHIP – binubuo ng dalawa o higit pang indibidwal na sumasang-ayong paghatian ang mga kita at pagkalugi ng isang negosyo.
  • SOLE PROPRIETORSHIP – negosyo na pagmamay- ari at pinamamahalaan lamang ng iisang tao.
  • CORPORATION – pinakamasalimuot na organisasyon ng isang negosyo. Ito ay may legal na katauhan.
          * incorporation - ito ay ang proseso ng pagiging isang korporasyon.

MGA INSTITUSYON AT ILANG MGA BATAS






  • TESDA - TECHNICAL EDUCATION AND SKILLS DEVELOPMENT ADMINISTRATION

               -isang institusyon na nagbibigay ng mga pagsasanay upang makipagsabayan sa mga taong nagtatrabaho.




  • DTI – DEPARTMENT OF TRADE AND INDUSTRY

        - pangunahing ahensya na nagpapatupad ng mga batas na may kinalaman sa kalakaln at industriya.




  • BFAD - BUREAU OF FOOD AND DRUGS

            - ahensyang nangangalaga sa kalinisan ng mga pagkain o paninda.

  • BUREAU OF FOOD STANDARDS 

           – nagbibigay na patakaran na dapat sundin ng mga kompanya at pabrikang gumagawa ng iba’t-ibang uri ng produkto.






MGA BATAS

BATAS BLG. 3940 – pagpaparusa sa panloloko sa anunsyo, maling tatak at maling etiketa ng mga produkto.

BATAS BLG. 71 – paglalagay ng presyo sa lahat ng produktong bibilhin.

ARTIKULO 1546 NG KODIGO SIBIL – may pananagutan ang nagtitinda sa mga sinasabi sa isang kalakal para mahikayat ang mga bumubili.

ARTIKULO 1547 NG KODIGO SIBIL – dapat na may tatak na garantiya ang kalakal.

ARTIKULO 2187 NG KODIGO SIBIL – ang kompanyang gumagawa ng mga produkto ay may pananagutan pag namatay sa paggamit ng kanilang produkto ang isang tao.

ARTIKULO 187 NG BINAGONG KODIGO PENAL – pagpaprusa sa mga gumagawa o nagtitinda ng kalakal nag into, pilak, hikaw na mali ang kilatis sa gintong ginamit.

BATAS REPUBLIKA 1556  - magparehistro ang isang kumpanyang gumagawa at nagtitinda ng mga produkto.

BATAS REPUBLIKA 4729 – pagpaparusa sa pagbili ng ipinagbabawal na gamut ng walang reseta ng doctor.